خسرو و شیرینِ شعله ی نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » آثار شعله نیریزی »
"توضیح: این مقاله به قلم دکتر نورانی وصال استاد کرسی ادبیات دانشگاه شیراز به رشته‌ی تحریر درآمده و سال‌ها قبل توسط کتابفروشی معرفت شیراز در نسخی محدود منتشر شده است." پس از آن که شاعر بزرگ گنجه‌ی مثنوی معروف شیرین و خسرو را سرود، بیش از صد مثنوی ببحر هزج مثمن مقصور به تتبع و تقلید او به نظم آمد. این اندازه تقلید از سبک نظامی واقعاً قابل اعجاب و در عین حال روشنگر از زندگی شگفت‌انگیز مثنوی اوست....
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » آثار شعله نیریزی »
"توضیح: این مقاله به قلم دکتر نورانی وصال استاد کرسی ادبیات دانشگاه شیراز به رشته‌ی تحریر درآمده و سال‌ها قبل توسط کتابفروشی معرفت شیراز در نسخی محدود منتشر شده است." پس از آن که شاعر بزرگ گنجه‌ی مثنوی معروف شیرین و خسرو را سرود، بیش از صد مثنوی ببحر هزج مثمن مقصور به تتبع و تقلید او به نظم آمد. این اندازه تقلید از سبک نظامی واقعاً قابل اعجاب و در عین حال روشنگر از زندگی شگفت‌انگیز مثنوی اوست....
ورزش زورخانه‌ای فارس
دانشنامه مشاهیر » پهلوانان و ورزشکاران نیریز »
از سابقه‌ی وزش باستانی در نیریز اطلاع دقیقی در دست نیست ولی آن‌طور که گذشتگان نقل نموده‌اند ورزش باستانی در این دیار کهن در زمان حکومت حاج زین‌العابدین حاکم نیریز در سال 1241 هـ. ق از رونق خاصی برخوردار بوده است. علتش هم این بوده که اولاً حاکم وقت در قدرت و قوه‌ی بازو یکی از دلاوران زمان خویش محسوب می‌شده، به‌طوری که نقل‌شده سینی مسی را با تکیه‌بر بازوی خویش از وسط پاره می‌نمود. ثانیاً ایشان در فرصت‌های...
دانشنامه مشاهیر » پهلوانان و ورزشکاران نیریز »
از سابقه‌ی وزش باستانی در نیریز اطلاع دقیقی در دست نیست ولی آن‌طور که گذشتگان نقل نموده‌اند ورزش باستانی در این دیار کهن در زمان حکومت حاج زین‌العابدین حاکم نیریز در سال 1241 هـ. ق از رونق خاصی برخوردار بوده است. علتش هم این بوده که اولاً حاکم وقت در قدرت و قوه‌ی بازو یکی از دلاوران زمان خویش محسوب می‌شده، به‌طوری که نقل‌شده سینی مسی را با تکیه‌بر بازوی خویش از وسط پاره می‌نمود. ثانیاً ایشان در فرصت‌های...
عمّان شاعر اهل بیت - بخش نخست: زندگینامه
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی »
یکی از گویندگان نی ریز در دهههای پایانی روزگار قاجاری و پهلوی نخست، محمدرضا عمان نیریزی است که دربارهی زندگی و شعر او پژوهشهای چندانی صورت نگرفته و متأسفانه دیوان وی تا امروز به زیور چاپ آراسته نشده است. نخستین پژوهندهای که پیرامون زندگی عمان گفتاری دارد و نمونههایی از شعر او را چاپ کرده، زندهیاد خلیل سازگار، نویسندهی «تذکره‌ی سازگار» است. در جستار حاضر، زندگی و شعر این گویندهی نی ریزی با استناد به کتاب «تذکره سازگار»...
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی »
یکی از گویندگان نی ریز در دهههای پایانی روزگار قاجاری و پهلوی نخست، محمدرضا عمان نیریزی است که دربارهی زندگی و شعر او پژوهشهای چندانی صورت نگرفته و متأسفانه دیوان وی تا امروز به زیور چاپ آراسته نشده است. نخستین پژوهندهای که پیرامون زندگی عمان گفتاری دارد و نمونههایی از شعر او را چاپ کرده، زندهیاد خلیل سازگار، نویسندهی «تذکره‌ی سازگار» است. در جستار حاضر، زندگی و شعر این گویندهی نی ریزی با استناد به کتاب «تذکره سازگار»...
عمّان شاعر اهل بیت - بخش دوم: آثار
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی »
بخش نخست این مقاله را اینجا بخوانید 2. آثار عمان 2-1 جغرافیای نیریز ظاهراً عمان به جز دیوان، کتابی در جغرافیای نیریز داشته است. عمان چنانکه گفته شد، اهل سیر و گشت بوده و بخشی از عمر خود را در مسافرت گذرانده است؛ بنابراین طبیعی مینماید که وی آبادیهای پیرامون نیریز، چشمهساران و لایها و آبرودها و تنگهها و کاریزها و کوه ها و دشتهای نیریز را دیده و به تألیف کتابی در جغرافیای نیریز همّت کرده باشد. میگویند خانم مهرنوش معانی،...
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی »
بخش نخست این مقاله را اینجا بخوانید 2. آثار عمان 2-1 جغرافیای نیریز ظاهراً عمان به جز دیوان، کتابی در جغرافیای نیریز داشته است. عمان چنانکه گفته شد، اهل سیر و گشت بوده و بخشی از عمر خود را در مسافرت گذرانده است؛ بنابراین طبیعی مینماید که وی آبادیهای پیرامون نیریز، چشمهساران و لایها و آبرودها و تنگهها و کاریزها و کوه ها و دشتهای نیریز را دیده و به تألیف کتابی در جغرافیای نیریز همّت کرده باشد. میگویند خانم مهرنوش معانی،...
شرح احوال و زندگانی ابوالفتح نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالفتح نیریزی(جمال الدین ابوالفتح محمد بن طاهر) »
شیخ جمال الدین ابوالفتح محمد بن طاهر نیریزى، فقیه، دانشمند، زاهد و مدرّس نامدار فارس در سده 6 - 7 ه . ق. بود. قدیمترین منبعى که در آن، نام او آمده، شیرازنامه زرکوب شیرازى است. دراین کتاب، شرح احوال مستقلى از او وجود ندارد و فقط در دو مورد، ذیل شرح احوال ابومحمد روزبهان بقلى (متوفى 606 ه . ق.)، و شرح احوال مجدالدین اسماعیل نیکروز فالى ، از او یاد شده است . پس از...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالفتح نیریزی(جمال الدین ابوالفتح محمد بن طاهر) »
شیخ جمال الدین ابوالفتح محمد بن طاهر نیریزى، فقیه، دانشمند، زاهد و مدرّس نامدار فارس در سده 6 - 7 ه . ق. بود. قدیمترین منبعى که در آن، نام او آمده، شیرازنامه زرکوب شیرازى است. دراین کتاب، شرح احوال مستقلى از او وجود ندارد و فقط در دو مورد، ذیل شرح احوال ابومحمد روزبهان بقلى (متوفى 606 ه . ق.)، و شرح احوال مجدالدین اسماعیل نیکروز فالى ، از او یاد شده است . پس از...
برخى از عالمان گمنام (یا منسوب به) نیریز
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » برخی از عالمان گمنام یا منسوب به نیریز »
1ـ ابومنصور نیریزى: ریاضىدانِ نیریزى که اثرى با عنوانِ فى استخراج کمیت الاجرام المختلطه، از او در کتابخانه گتا موجود است . استاد قربانى احتمال داده که این ابومنصور همانابوالعباس نیریزى باشد . 2ـ فخرالدین عبدالصمد نیریزى: آقاى رکن الدین همایون فرخ در کتاب حافظ خراباتى، بدون ارائه هیچ مأخذى، وى را استاد حافظ دانسته و این بیت حافظ را در شأن او گفته است: شد لشکر غم بى عدد از بخت مى خواهم مدد ...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » برخی از عالمان گمنام یا منسوب به نیریز »
1ـ ابومنصور نیریزى: ریاضىدانِ نیریزى که اثرى با عنوانِ فى استخراج کمیت الاجرام المختلطه، از او در کتابخانه گتا موجود است . استاد قربانى احتمال داده که این ابومنصور همانابوالعباس نیریزى باشد . 2ـ فخرالدین عبدالصمد نیریزى: آقاى رکن الدین همایون فرخ در کتاب حافظ خراباتى، بدون ارائه هیچ مأخذى، وى را استاد حافظ دانسته و این بیت حافظ را در شأن او گفته است: شد لشکر غم بى عدد از بخت مى خواهم مدد ...
شرح احوال محمد بن عبدالکریم نیریزى
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » محمد بن عبدالکریم نیریزی »
محمد بن عبدالکریم نیریزى، از کاتبانِ گمنام که در سده هشتم هجرى قمرى مى زیسته است. نسخه اى از الوافیه فى شرح الکافیه تألیف رکن الدین حسن بن محمد گرگانى (متوفى 717 ه . ق.)، به قلم محمد بن عبدالکریم در دست است که در تاریخ 783 ه . ق. کتابت کرده است. این نسخه به شماره 2725 در کتابخانه ملى تبریز موجود است . ...
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » محمد بن عبدالکریم نیریزی »
محمد بن عبدالکریم نیریزى، از کاتبانِ گمنام که در سده هشتم هجرى قمرى مى زیسته است. نسخه اى از الوافیه فى شرح الکافیه تألیف رکن الدین حسن بن محمد گرگانى (متوفى 717 ه . ق.)، به قلم محمد بن عبدالکریم در دست است که در تاریخ 783 ه . ق. کتابت کرده است. این نسخه به شماره 2725 در کتابخانه ملى تبریز موجود است . ...
یادی از خانه‌ی شیخ‌الاسلام شهاب نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شهاب نیریزی » شرح احوال و زندگانی شهاب نیریزی »
خانه‌ی شیخ‌الاسلامِ آوازه‌مند نیریز، سیداشرف متخلّص به شهاب، از یادمان‌های فرسوده و فراموش شده اوست. این خانه در محله‌ی بازار و در کوچه‌ای که تا دو سه دهه پیش کوچه‌ی شیخ‌الاسلامی نام داشت، واقع بوده است. بخش مهمی از تاریخ و فرهنگ و معماری و نی ریز در همین کوچه نوشته شده است. در این کوچه‌ی خلوتِ خاموش، خانه ی مشیرالدیوان و خانه شیخ‌الاسلام روبروی هم، واقع بوده‌اند که یکی نماینده‌ی دین و دیگری نماینده‌ی حکومت بوده است. خانه‌ی شیخ‌الاسلام...
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شهاب نیریزی » شرح احوال و زندگانی شهاب نیریزی »
خانه‌ی شیخ‌الاسلامِ آوازه‌مند نیریز، سیداشرف متخلّص به شهاب، از یادمان‌های فرسوده و فراموش شده اوست. این خانه در محله‌ی بازار و در کوچه‌ای که تا دو سه دهه پیش کوچه‌ی شیخ‌الاسلامی نام داشت، واقع بوده است. بخش مهمی از تاریخ و فرهنگ و معماری و نی ریز در همین کوچه نوشته شده است. در این کوچه‌ی خلوتِ خاموش، خانه ی مشیرالدیوان و خانه شیخ‌الاسلام روبروی هم، واقع بوده‌اند که یکی نماینده‌ی دین و دیگری نماینده‌ی حکومت بوده است. خانه‌ی شیخ‌الاسلام...
شرح احوال و زندگانی عیسى بن احمد برمکى نیریزى
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » عیسی بن احمد برمکی نیریزی »
عیسی بن احمد برمکی نیریزی، از خوشنویسانِ قلم نسخ در سده نهم و دهم هجری قمری است. دانسته‌های ما درباره وی محدود به گزارش مختصری است که در فهرست کتب خطی کتابخانه آستان قدس رضوی ذیل مواهب الهی آمده و تنها اثری که از او شناخته‌شده، کتابت همین نسخه کتاب مواهب الهی است. مواهب الهی، تاریخ آل مظفر از آغاز ظهورِ این خاندان تا سالِ ۷۵۷ ه. ق. است که معین‌الدین معلم یزدی به نام شاه شجاع نوشته است. مشخصات آن:...
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » عیسی بن احمد برمکی نیریزی »
عیسی بن احمد برمکی نیریزی، از خوشنویسانِ قلم نسخ در سده نهم و دهم هجری قمری است. دانسته‌های ما درباره وی محدود به گزارش مختصری است که در فهرست کتب خطی کتابخانه آستان قدس رضوی ذیل مواهب الهی آمده و تنها اثری که از او شناخته‌شده، کتابت همین نسخه کتاب مواهب الهی است. مواهب الهی، تاریخ آل مظفر از آغاز ظهورِ این خاندان تا سالِ ۷۵۷ ه. ق. است که معین‌الدین معلم یزدی به نام شاه شجاع نوشته است. مشخصات آن:...
یادی از خانه‌ی شیخ‌الاسلام شهاب نیریزی
دانشنامه مشاهیر » پزشکان و دانشمندان نی ریز »
شیخ‌الاسلامِ آوازه‌مند نیریز، سید اشرف متخلص به شهاب، از یادمان‌های فرسوده و فراموش‌شده اوست. این خانه در محله‌ی بازار و در کوچه‌ای که تا دو سه دهه پیش کوچه‌ی شیخ‌الاسلامی نام داشت، واقع بوده است. بخش مهمی از تاریخ و فرهنگ و معماری و نیریز در همین کوچه نوشته‌شده است. در این کوچه‌ی خلوتِ خاموش، خانه‌ی مشیرالدیوان و خانه شیخ‌الاسلام روبروی هم واقع بوده‌اند که یکی نماینده‌ی دین و دیگری نماینده‌ی حکومت بوده است. خانه‌ی شیخ‌الاسلام شهاب و خانه‌ی...
دانشنامه مشاهیر » پزشکان و دانشمندان نی ریز »
شیخ‌الاسلامِ آوازه‌مند نیریز، سید اشرف متخلص به شهاب، از یادمان‌های فرسوده و فراموش‌شده اوست. این خانه در محله‌ی بازار و در کوچه‌ای که تا دو سه دهه پیش کوچه‌ی شیخ‌الاسلامی نام داشت، واقع بوده است. بخش مهمی از تاریخ و فرهنگ و معماری و نیریز در همین کوچه نوشته‌شده است. در این کوچه‌ی خلوتِ خاموش، خانه‌ی مشیرالدیوان و خانه شیخ‌الاسلام روبروی هم واقع بوده‌اند که یکی نماینده‌ی دین و دیگری نماینده‌ی حکومت بوده است. خانه‌ی شیخ‌الاسلام شهاب و خانه‌ی...